Hoe maakt men boter ?

Boter wordt gemaakt van
room met 35-42% vetgehalte.
Eigenlijk is boter niets anders dan te veel opgeklopte room.
Om 1 kg boter te maken heb je 22 à 27 liter melk nodig.
De melk wordt in een afromer ontroomd. De afgeroomde melk wordt
meestal verwerkt tot melkpoeder. De room zal verder verwerkt worden
tot boter en botermelk.
Eerst wordt de room verhit (gepasteuriseerd)
om de bacterien te doden en daarna afgekoeld tot 4°C à
5°C voor opslag in roestvrije gekoelde stalen tanks.
De room wordt voor het karnen op 7°C gebracht.
Er wordt zuursel aan toegevoegd.
De smaak en het aroma van de boter worden voornamelijk door dit
zuursel bepaald.
s'Anderendaags wordt alles naar
een continu werkende boterbereidingsmachine gepompt die in een
en dezelfde machine alle bewerkingen uitvoert die nodig zijn om
boter te maken:
karnen, koelen, scheiden, kneden en verpakken.

De room wordt in een gekoelde
cylindrische karn (1) gepompt waar hij door verschillende "kloppers"
mechanisch snel omgezet wordt tot ruwe boter. De boterkorreltjes
kitten aaneen en in een scheidingssectie (2) wordt de boter gescheiden
van de botermelk. Hier worden de boterkorreltjes ook voor de eerste
keer gewassen. Deze sectie is ook uitgerust met een schroef die
de boter kneed terwijl hij hem naar de volgende sectie voert.
Wanneer de boter de scheidingssectie verlaat, wordt hij door een
conische opening en een geperforeerde plaat (3)geduwd waar de
resterende botermelk verwijderd wordt. De boter wordt dan naar
de tweede kneed-sectie (4) geduwd. In deze cylinder wordt het
meeste deel van de resterende lucht uit de boter verwijderd in
een vacuumkamer en op het einde van de cylinder wordt de boter
voor een laatste keer gekneed wanneer het door geperforeerde platen
geduwd wordt. Op deze plaats kunnen nog kleine vocht-aanpassingen
van de boter gebeuren. Wanneer de boter de machine verlaat wordt
ze onmiddellijk door een verpakkingsmachine automatisch ingepakt.
KARNEN
Gedurende dit proces wordt de room op hoge snelheid rond geslingerd.
Dit breekt de vetmembraantjes en zorgt ervoor dat de vetdeeltjes
samenklonteren en boterkorrels vormen. De boterkorrels beginnen
boven te drijven.
KOELEN & SCHEIDEN
Alles wordt afgekoeld om
de boterkorrels beter te kunnen afscheiden van de inmiddels botermelk
geworden vloeistof. De botermelk wordt afgescheiden.
KNEDEN
De boterkorrels worden nu onder druk door geperforeerde platen
geduwd (kneden) om het vocht te verdelen en de boter de gewenste
vastheid te geven.
VERPAKKEN
De boter wordt verpakt in 25 kg dozen, 5 kg, 0,25 kg ... en gekoeld
opgeslagen tot bij de verbruiker.
VROEGER
De bereiding en het gebruik van boter bestaat al duizenden jaren.
Naast gebruik als voedsel speelde boter ook een belangrijke rol
als geneesmiddel, als offergave en zelfs als schoonheidsprodukt.
De room werd vroeger op de boerderij met hand urenlang gestampt
in een stampkarn tot de vetbolletjes zich afscheidden van de karnemelk.
Daarna werden de vetbolletjes
ambachtelijk gekneed en eventueel gezouten.
De boter werd meestal in boterpotten bewaard en op de markt verkocht.
Als je eens een paar oude karnen wenst te zien, ga eens naar de
homepage van het zuivelmuseum
of breng een bezoekje aan het museum te Blankenberge.
|