Wat gebeurt er in de melkerij ?

De melk wordt opgehaald bij de
landbouwers met een grote gekoelde tankwagen die van verschillende
boerderijen de melk ophaalt vooraleer deze in de zuivelfabriek
af te leveren.
Eenmaal aangekomen ondergaat de
melk verschillende bewerkingen.
1.De
gekoelde rauwe melk wordt uit de tankwagen gepompt in grote opslagtanks.
De opgehaalde melk heeft een vetgehalte van
ongeveer 4 procent. Dit varieert naargelang streek, periode
in het jaar, soort koeien enz. Daarom wordt de melk eerst
gestandardiseerd naar eenzelfde vetgehalte.
Dit gebeurt door afroming.
Men gebruikt hiervoor een centrifuge. Dit is
een machine waarin de melk snel wordt rondgedraaid. Doordat vet
(de room) lichter is dan melk, wordt tijdens het ronddraaien de
room in het midden verzameld en kan deze gemakkelijk worden verwijderd.
Door daarna een bepaalde hoeveelheid volle melk terug erbij
te voegen kan men de melk een standaard vetgehalte
geven.
Voor volle melk zal dit 3,5 procent vet zijn, voor halfvolle melk
1,5 procent vet en voor magere melk 0,1 procent.
Het reeds overblijvende melkvet kan al gebruikt worden voor de
produktie van boter of slagroom.
2.De
melk wordt nu verpompt om te worden gepasteuriseerd.
Pasteurisatie is genoemd naar de uitvinder, de franse wetenschapper
Louis Pasteur (1864). Deze behandeling verwarmt de melk tot ongeveer
72°C zodat de schadelijke bacterien die de melk snel zuur maken
gedood worden. De melk wordt ongeveer 15 seconden op deze temperatuur
gehouden en daarna snel afgekoeld tot een 4°C. Terwijl de melk
gepateuriseerd wordt, gaat deze eveneens door een centrifuge die
de melk zuivert van eventuele onzuiverheden die in de melk zouden
zijn terechtgekomen.
3.Vervolgens
wordt de melk gehomogeniseerd om de vetbolletjes gelijkmatig
over de melk te verdelen. Aldus roomt de melk niet zo op als ze
een tijdje blijft staan. De melk wordt hiervoor onder hoge druk
door zeer kleine gaatjes gepompt. Dit breekt de vetbollejes in
heel kleine deeltjes.
Ze stijgen niet meer naar boven en zijn
gelijkmatig over de melk verspreid.
4.De
temperatuur van de melk wordt gecontroleerd en vloeit vervolgens
door een serie koude roestvrije stalen platen om afgekoeld te
worden. De melk wordt nu in een gekoelde opslagtank
bewaard en is klaar om verpakt te worden.
Vanaf hier kan reeds de chocolade toegevoegd worden voor de lekkere
chocomelk mmmmmmm....
5.De
melk is nu klaar om verpakt te worden in karton, plastiek of glazen
flessen.
Meestal ondergaat de melk na pasteurisatie nog een van volgende
warmtebehandelingen om een langere houdbaarheid te verkrijgen:
- een UHT-sterilisatie (Ultra Hoge Temperatuur)
Hiervoor wordt de melk verhit tot een 140°C à 150°C gedurende
2 à 4 seconden en steriel afgevuld in karton verpakking
(Tetra Brik)
- een tweetraps-sterilisatie
Hiervoor wordt de melk eerst voorgesteriliseerd bij ong. 130°C
gedurende enkele seconden en daarna (na afkoeling) afgevuld in
glazen of plastic flessen om een 2e keer nagesteriliseerd
te worden in de fles bij 110°C à 120°C gedurende ong. 20 minuten.
6.Eenmaal
de melk "ingepakt" is, wordt ze in kartons of bakken
gedaan en naargelang de noodzaak al dan niet gekoeld opgeslagen.
7.Dagelijks
worden de zuivelprodukten bij ons door verschillende leveranciers
gebracht om vervolgens tot bij jou school geleverd te worden
Waarom
melk verpakken ?
Melk en zuivelprodukten worden
verpakt omwille van
- de hygiene
- het bewaren van de smaak en de voedingswaarde
- het beperken van het verlies bij distributie
- het makkelijker kunnen vervoeren en verhandelen
- produktinformatie, bewaarinformatie e.d. te kunnen meedelen
aan de consument
Overal worden glazen
melkflessen steeds meer en meer vervangen door kartons en plastic
flessen

kartonen verpakking
(tetrapack)
Een
Tetra Pak melkkarton bestaat uit een laag karton (75%) bedekt
met een laagje polyethyleen plastic (20%) en een laagje aluminium
(5%). Het karton zorgt voor de stevigheid, het maakt het geheel
schokbestendig en zorgt er voor dat het licht de melk niet kan
bereiken.
Een dunne laag voedsel-veilig
polyethyleen aan beide kanten van het karton maakt het karton
waterdicht.
Aan de binnenzijde wordt ook nog een dun aluminiumlaagje (5%)
aangebracht dat de melk beschermt tegen lucht en licht zodat bvb
weinig vitaminen verloren gaan. Het is slechts 0,0065mm dik, 6x
dunner dan een menselijk haar.
plastiek
verpakking
plastieken
melkflessen zijn gemaakt van HDPE of PET palstiek. Ze zijn behoorlijk
populair omdat ze licht zijn, inert, lucht-en waterdicht, gemakkelijk
in de hand liggen en meestal een draaistop hebben die terug dicht
kan.
Men kan de plastiek verpakking "op maat" maken : soepel
of stevig, vormvast of niet, doorzichtig of gekleurd...
HDPE = High Density Poly Ethyleen plastiek
PET = Poly Ethyleen Terephthalaat plastiek
glas verpakking
melkverpakkingen in glas zijn
doorzichtig, kleurloos, lucht- en waterdicht, sterk maar vrij
zwaar en breekbaar , ongevoelig voor warmte, vele tientallen malen
herbruikbaar en oneindig veel maal recycleerbaar. De produktie
van glas vereist echter veel water en energie. Ook het dubbele
vervoer (meer CO2..) en de verhandelingen van glasverpakkingen
zijn erg arbeidsintensief en fysiek niet te onderschatten (terugname
lege flesjes). In de zuivelfabriek vergt het grondig reinigen
met bijtende produkten en het langdurig spoelen met zuiver water
opnieuw veel energie- en waterverbruik.
recyclage
Drankkartons
worden, zoals oud papier, in papierfabrieken gerecycleerd.In een
draaiende trommel met water worden de kartonvezels van elkaar
losgeweekt en meteen ook van het kunsstof- en aluminiumlaagje.
Op die manier bekomt men opnieuw papierpulp waarvan opnieuw papierprodukten
worden gemaakt. Het kunststof- en aluminiumlaagje wordt tot nieuwe
kunsstofprodukten hersmolten bv paletten, emmers, auto-onderdelen
enz. of omgezet in energie.
Plastiekverpakkingen zijn bedoeld voor eenmalig gebruik.
Ze kan echter wel vrij gemakkelijk gerecycleerd worden.
Glasverpakkingen zijn
oneindig veel maal recycleerbaar.

|