Wat gebeurt er in de melkerij ?



De melk wordt opgehaald bij de landbouwers met een grote gekoelde tankwagen die van verschillende boerderijen de melk ophaalt vooraleer deze in de zuivelfabriek af te leveren.

Eenmaal aangekomen ondergaat de melk verschillende bewerkingen.

1.De gekoelde rauwe melk wordt uit de tankwagen gepompt in grote opslagtanks. De opgehaalde melk heeft een vetgehalte  van ongeveer 4 procent. Dit varieert naargelang streek, periode in het jaar, soort koeien enz. Daarom wordt de melk eerst gestandardiseerd naar eenzelfde vetgehalte. Dit gebeurt door afroming. Men gebruikt hiervoor een centrifuge. Dit is een machine waarin de melk snel wordt rondgedraaid. Doordat vet (de room) lichter is dan melk, wordt tijdens het ronddraaien de room in het midden verzameld en kan deze gemakkelijk worden verwijderd. Door daarna een bepaalde hoeveelheid volle melk terug erbij te voegen kan men de melk een standaard vetgehalte geven.
Voor volle melk zal dit 3,5 procent vet zijn, voor halfvolle melk 1,5 procent vet en voor magere melk 0,1 procent
.
Het reeds overblijvende melkvet kan al gebruikt worden voor de produktie van boter of slagroom.

2.De melk wordt nu verpompt om te worden gepasteuriseerd. Pasteurisatie is genoemd naar de uitvinder, de franse wetenschapper Louis Pasteur (1864). Deze behandeling verwarmt de melk tot ongeveer 72°C zodat de schadelijke bacterien die de melk snel zuur maken gedood worden. De melk wordt ongeveer 15 seconden op deze temperatuur gehouden en daarna snel afgekoeld tot een 4°C. Terwijl de melk gepateuriseerd wordt, gaat deze eveneens door een centrifuge die de melk zuivert van eventuele onzuiverheden die in de melk zouden zijn terechtgekomen.

3.Vervolgens wordt de melk gehomogeniseerd om de vetbolletjes gelijkmatig over de melk te verdelen. Aldus roomt de melk niet zo op als ze een tijdje blijft staan. De melk wordt hiervoor onder hoge druk door zeer kleine gaatjes gepompt. Dit breekt de vetbollejes in heel kleine deeltjes. Ze stijgen niet meer naar boven en zijn gelijkmatig over de melk verspreid.

4.De temperatuur van de melk wordt gecontroleerd en vloeit vervolgens door een serie koude roestvrije stalen platen om afgekoeld te worden. De melk wordt nu in een gekoelde opslagtank bewaard en is klaar om verpakt te worden.
Vanaf hier kan reeds de chocolade toegevoegd worden voor de lekkere chocomelk mmmmmmm....

5.De melk is nu klaar om verpakt te worden in karton, plastiek of glazen flessen.
Meestal ondergaat de melk na pasteurisatie nog een van volgende warmtebehandelingen om een langere houdbaarheid te verkrijgen:
- een UHT-sterilisatie (Ultra Hoge Temperatuur)
Hiervoor wordt de melk verhit tot een 140°C à 150°C gedurende 2 à 4 seconden en steriel afgevuld in karton verpakking (Tetra Brik)

- een tweetraps-sterilisatie
Hiervoor wordt de melk eerst voorgesteriliseerd bij ong. 130°C gedurende enkele seconden en daarna (na afkoeling) afgevuld in glazen of plastic flessen om een 2e keer nagesteriliseerd te worden in de fles bij 110°C à 120°C gedurende ong. 20 minuten.

6.Eenmaal de melk "ingepakt" is, wordt ze in kartons of bakken gedaan en naargelang de noodzaak al dan niet gekoeld opgeslagen.

7.Dagelijks worden de zuivelprodukten bij ons door verschillende leveranciers gebracht om vervolgens tot bij jou school geleverd te worden


Waarom melk verpakken ?
Melk en zuivelprodukten worden verpakt omwille van
- de hygiene
- het bewaren van de smaak en de voedingswaarde
- het beperken van het verlies bij distributie
- het makkelijker kunnen vervoeren en verhandelen
- produktinformatie, bewaarinformatie e.d. te kunnen meedelen aan de consument

Overal worden glazen melkflessen steeds meer en meer vervangen door kartons en plastic flessen



kartonen verpakking (tetrapack)
Een Tetra Pak melkkarton bestaat uit een laag karton (75%) bedekt met een laagje polyethyleen plastic (20%) en een laagje aluminium (5%). Het karton zorgt voor de stevigheid, het maakt het geheel schokbestendig en zorgt er voor dat het licht de melk niet kan bereiken.

Een dunne laag voedsel-veilig polyethyleen aan beide kanten van het karton maakt het karton waterdicht.
Aan de binnenzijde wordt ook nog een dun aluminiumlaagje (5%) aangebracht dat de melk beschermt tegen lucht en licht zodat bvb weinig vitaminen verloren gaan. Het is slechts 0,0065mm dik, 6x dunner dan een menselijk haar.

 

plastiek verpakking
plastieken melkflessen zijn gemaakt van HDPE of PET palstiek. Ze zijn behoorlijk populair omdat ze licht zijn, inert, lucht-en waterdicht, gemakkelijk in de hand liggen en meestal een draaistop hebben die terug dicht kan.
Men kan de plastiek verpakking "op maat" maken : soepel of stevig, vormvast of niet, doorzichtig of gekleurd...

HDPE = High Density Poly Ethyleen plastiek
PET = Poly Ethyleen Terephthalaat plastie
k


glas verpakking
melkverpakkingen in glas zijn doorzichtig, kleurloos, lucht- en waterdicht, sterk maar vrij zwaar en breekbaar , ongevoelig voor warmte, vele tientallen malen herbruikbaar en oneindig veel maal recycleerbaar. De produktie van glas vereist echter veel water en energie. Ook het dubbele vervoer (meer CO2..) en de verhandelingen van glasverpakkingen zijn erg arbeidsintensief en fysiek niet te onderschatten (terugname lege flesjes). In de zuivelfabriek vergt het grondig reinigen met bijtende produkten en het langdurig spoelen met zuiver water opnieuw veel energie- en waterverbruik.


recyclage
Drankkartons worden, zoals oud papier, in papierfabrieken gerecycleerd.In een draaiende trommel met water worden de kartonvezels van elkaar losgeweekt en meteen ook van het kunsstof- en aluminiumlaagje. Op die manier bekomt men opnieuw papierpulp waarvan opnieuw papierprodukten worden gemaakt. Het kunststof- en aluminiumlaagje wordt tot nieuwe kunsstofprodukten hersmolten bv paletten, emmers, auto-onderdelen enz. of omgezet in energie.

Plastiekverpakkingen zijn bedoeld voor eenmalig gebruik.
Ze kan echter wel vrij gemakkelijk gerecycleerd worden
.

Glasverpakkingen zijn oneindig veel maal recycleerbaar.